آواها و نغمه ها در فرهنگ و ادب بلوچ- قسمت سوم
نویسنده،تهیه و منبع : سایت جاسک نگر (نیما نعیمی)
بلوچ همواره در بندِ جور و ستم طبیعت نامهربان و سنت های انعطاف ناپذیر و سرنوشتی مبهم به زندگی اش ادامه داده است.طبیعت ناسازگار برای او ارمغانی به جُزء طوفان های مهیب،شن بادهای زرد تلخ و خشکسالی های پی در پی نداشت و بلوچ همواره نبردی سخت و هر روزه را برای معاشی ناچیز ادامه داده است.
در زندگی بلوچ همزمان گونه ای دیگر از پیکار وجود دارد که بر فراز زندگی اش همچون سایه ایی سنگین و ناشناخته حضوری همیشگی و ناگزیر دارد .مجموعه ای از ارواح آزار گر و موجوداتی نامرعی و مبهم که با قدر ت و توانایی های فرا بشری که سبب ساز بیماری های مرموز و ناشناخته می گردد.در فرهنگ بلوچ مُسَبَبِ این بیماری ها بادها ،زارها ،جن ها و دیوها هستند.و هر کدام ویژگی هایی خاص دارند. شناسایی و معالجه هر یک از این بیماری ها و یافتن معالجه ی متناسب با آن بر عهده ن و مردانی است که مامای زار یا بابای زار معروف هستند.مداوای بیمار مبتلا به عارضه باد گرفتگی یا زار زَدِگی تنها از طریق برپا کردن مراسم ((زار)) امکان پذیر است.و اداره کردن این مراسم به عهده زاربابا یا زارماما است.در این مراسم اوّل قرآن و اوراد مذهبی می خوانند و معجونی خوشبو می سوزانند.و بعد خلیفه یا زاربابا با بیمار صحبت می کند و احوال او را می پرسد.نقش موسیقی در مداوای بیمار در مراسم زار بیمار،بسیار مهم و کلیدی است.نوع و کیفیت موسیقی چگونگی طول و زمان اجرا و محتوای اشعار به وسیله ی زاربابا یا خلیفه که اغلب نوازنده یا خواننده اصلی گروه است تعیین می شود.هیجان بیش از حد حاصل از حضور در این مراسم ،تدریجاً بیمار را به انجام حرکات خارقالعاده ایی وا می دارد ،تا جایی که دیگر خودر را از هر قید و بندی رها شده،یافته و با فراموشی کامل دردهای جسمی و روحی، خود را نیز در فضای مجلس از یاد می برد.
امروزه دیگر نقش باد و زار و جن و پری در ایجاد بیماری ها کمرنگ و خرافاتی به نظر می آید.اما علم روانشناسی و روانکاوی،موسیقی را بیش از پیش در تسکین و معالجه بیماری ها مؤثر می داند.
دریای عمان ،بلوچستان را به کشورهای حوزه خلیج فارس مرتبط می کند.در موسیقی بلوچی ترانه های بسیاری را می توان یافت که به ستایش نعمت ها و خوبی هایی که این دریا به ساکنانش اهدا کرده می پردازد.اما در کنار آن نغمه های غم انگیز فراوانی نیز وجود دارد که در سوگ عزیزانی سروده شده که برای کسب روزی حلال به امواج دریا پناه برده و هرگز بازنگشته اند.
نزاح تاریخی و بی حاصل چاکر و گهرام دو تن از جوانترین و قدرتمندترین رهبران قبیله ای بلوچستان ،خلق یکی از مهم ترین داستان های حماسی بلوچ ها را در پی داشته است. از لالایی های لطیف برای کودکان تا نغمه های حزن آور زهیری برای دلتنگی ها و رنج هایشان،ن بلوچ تنها در حریم امن خانه هایشان می خوانند تا هیچ نامحرمی صدایشان را نشنوند.
در پایان به نظر می رسد نوای شادی آفرین موسیقی بلوچی به سمت فراموشی سوق داده می شود.
Copy right 2015-Jask negar.NMZGroup
تمامی حقوق برای سایت جاسک نگر محفوظ می باشد.و هر گونه کپی برداری در سایت ها ، کتاب ها ،مقالات و غیره پیگرد قانونی دارد.
جاسک نگـــر|نگرشی نو به فرهنگ و ادب بلوچی| بلوچ ,بیماری ,مراسم ,نغمه ,موسیقی ,فرهنگ ,مداوای بیمار ,موسیقی بلوچی ,وجود دارد ,ادامه داده ,سایت جاسک منبع
درباره این سایت