تاریخ و جغرافیای بلوچستان
سرزمین بلوچستان با مساحتی حدود 175000 کیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران واقع و بین دو عرض جغرافیایی 25 الی 32 درجه عرض شمالی و 58 الی 70 درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویج گسترده شده است. از شمال به سیستان و افغانستان، از شرق به پاکستان، از جنوب به دریای عمان و از غرب به کرمان و هرمزگان محدود است.
علیرغم وجود تفاوت هایی در جغرافیای طبیعی، بلوچستان بطور کلی سرزمینی خشک و لم یزرع و گرم است که درجه حرارت متوسط آن به چهل درجه سانتیگراد می رسد. میزان بارش در آن کم است و تنها منابع آن قنات ها و کاریزهایی یا چاه هایی هستند که از آب زیرزمینی تغذیه می شوند. در نتیجه این شرایط طبیعی، میزان پراکندگی جمعیت در آن بالاست و مناطق مسی در فاصله های طولانی از یکدیگر قرار دارند. به لحاظ هوای گرمسیری بیشتر درختان این پهنه خرما و مرکبات اند. چون آب و هوای این منطقه شباهتی بسیار نزدیک به آب و هوای هندوستان دارد، درختانی چون انبه، نارگیل، موز، انجیر و تمبر هندی، خربزه درختی و . در بلوچستان پرورش می یابند و به سبب استعداد طبیعی خاص این منطقه، به آن هندوستان کوچک نیز می گویند.
سابقه تاریخی این سرزمین بسیار زیاد است و قدمت آن را بین هشت تا ده هزار سال می دانند. بر پایه کتیبه ها و کتاب های قدیمی، بلوچ و بلوچستان پیش از اسلام وجود داشته است، به گونه ای که در کتاب دینی یهودیان، تورات از بلوس پسر نام برده شده است. محققان نیز بلوچ را فارسی شده کلمه بلوس می دانند. در کتیبه های میخی داریوش بزرگ در بیستون و تخت جمشید، سرزمینی که امروزه بلوچستان نام دارد، به اسم ماکا یا مکه یاد شده است. اسکندر مقدونی بلوچستان را ردرزیا ثبت کرده است. اما قرن ها سرزمینی کنونی بلوچستان مکران نامیده می شده و جهانگردان عرب نیز از آن بنام مکران یاد کرده اند.
عده ای سرزمین بلوچستان را از نقاطی می دانند که بر سر راه مهاجرت آفریقاییان به آسیای جنوب شرقی بوده است. شاید به همین دلیل است که آثاری از نژاد سیاه پوست در منطقه دیده می شود. البته گروهی معتقدند وجود مردم سیاه در منطقه جنوبی بلوچستان به این دلیل است که زمانی در آنجا جمعیت بومی زندگی می کردند که با سیاهان آفریقا و هند شرقی پیوند داشتند. اما اغلب مورخان متفق القول اند که اقوام دراویدی قبل از آمدن آریایی ها در بلوچستان ساکن بودند. در ریگ ودا کتاب مقدس هندوها، از هجوم طوایف آریایی به دراویدی ها روایت شده است.
پیشینیان قوم بلوچ، چنانکه موقعیت ژئو پولیتیک مکران مشخص می سازد، بیانگر شناخت و بینش ی بلوچ هاست که منطقه ای را انتخاب کرده اند که از شرق به هند و از جنوب به دریای عمان و اقیانوس هند و از شمال به خراسان متصل است. این منطقه در مسیر تردد تجار و پیشه وران و بازرگانان بین المللی قرار گرفته که بازرگانان هندی جهت امرار معاش و تجارت از این مسیر به سوی سرزمین ایران، عراق، شام، حجاز و اروپا می گذشتند.
جاسک نگـــر|نگرشی نو به فرهنگ و ادب بلوچی| بلوچستان ,منطقه ,شرقی ,درجه ,جنوب ,کتاب ,دریای عمان ,جنوب شرقی منبع
سرزمین بلوچستان با مساحتی حدود 175000 کیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران واقع و بین دو عرض جغرافیایی 25 الی 32 درجه عرض شمالی و 58 الی 70 درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویج گسترده شده است. از شمال به سیستان و افغانستان، از شرق به پاکستان، از جنوب به دریای عمان و از غرب به کرمان و هرمزگان محدود است.
علیرغم وجود تفاوت هایی در جغرافیای طبیعی، بلوچستان بطور کلی سرزمینی خشک و لم یزرع و گرم است که درجه حرارت متوسط آن به چهل درجه سانتیگراد می رسد. میزان بارش در آن کم است و تنها منابع آن قنات ها و کاریزهایی یا چاه هایی هستند که از آب زیرزمینی تغذیه می شوند. در نتیجه این شرایط طبیعی، میزان پراکندگی جمعیت در آن بالاست و مناطق مسی در فاصله های طولانی از یکدیگر قرار دارند. به لحاظ هوای گرمسیری بیشتر درختان این پهنه خرما و مرکبات اند. چون آب و هوای این منطقه شباهتی بسیار نزدیک به آب و هوای هندوستان دارد، درختانی چون انبه، نارگیل، موز، انجیر و تمبر هندی، خربزه درختی و . در بلوچستان پرورش می یابند و به سبب استعداد طبیعی خاص این منطقه، به آن هندوستان کوچک نیز می گویند.
سابقه تاریخی این سرزمین بسیار زیاد است و قدمت آن را بین هشت تا ده هزار سال می دانند. بر پایه کتیبه ها و کتاب های قدیمی، بلوچ و بلوچستان پیش از اسلام وجود داشته است، به گونه ای که در کتاب دینی یهودیان، تورات از بلوس پسر نام برده شده است. محققان نیز بلوچ را فارسی شده کلمه بلوس می دانند. در کتیبه های میخی داریوش بزرگ در بیستون و تخت جمشید، سرزمینی که امروزه بلوچستان نام دارد، به اسم ماکا یا مکه یاد شده است. اسکندر مقدونی بلوچستان را ردرزیا ثبت کرده است. اما قرن ها سرزمینی کنونی بلوچستان مکران نامیده می شده و جهانگردان عرب نیز از آن بنام مکران یاد کرده اند.
عده ای سرزمین بلوچستان را از نقاطی می دانند که بر سر راه مهاجرت آفریقاییان به آسیای جنوب شرقی بوده است. شاید به همین دلیل است که آثاری از نژاد سیاه پوست در منطقه دیده می شود. البته گروهی معتقدند وجود مردم سیاه در منطقه جنوبی بلوچستان به این دلیل است که زمانی در آنجا جمعیت بومی زندگی می کردند که با سیاهان آفریقا و هند شرقی پیوند داشتند. اما اغلب مورخان متفق القول اند که اقوام دراویدی قبل از آمدن آریایی ها در بلوچستان ساکن بودند. در ریگ ودا کتاب مقدس هندوها، از هجوم طوایف آریایی به دراویدی ها روایت شده است.
پیشینیان قوم بلوچ، چنانکه موقعیت ژئو پولیتیک مکران مشخص می سازد، بیانگر شناخت و بینش ی بلوچ هاست که منطقه ای را انتخاب کرده اند که از شرق به هند و از جنوب به دریای عمان و اقیانوس هند و از شمال به خراسان متصل است. این منطقه در مسیر تردد تجار و پیشه وران و بازرگانان بین المللی قرار گرفته که بازرگانان هندی جهت امرار معاش و تجارت از این مسیر به سوی سرزمین ایران، عراق، شام، حجاز و اروپا می گذشتند.
جاسک نگـــر|نگرشی نو به فرهنگ و ادب بلوچی| بلوچستان ,منطقه ,شرقی ,درجه ,جنوب ,کتاب ,دریای عمان ,جنوب شرقی منبع
درباره این سایت